AFISZ TEATRALNY: Teatr Lalka

Król Marionetek, reż. Izadora Weiss

Spektakl Izadory Weiss Król Marionetek na teatralnej scenie staje się dobrze opowiedzianą bajką, którą my słuchacze możemy zobaczyć. Przenosić poszczególne karty tej opowieści na żywą materię i na niej opierać swoją wyobraźnię. Szukać tego co nieopowiedziane lub niedopowiedziane. Bo reżyserka na swoją bajkę miała wyjątkowy pomysł, pomieszała w niej muzykę, spokój i ciszę, taniec i ruch oraz marionetki czyli jednym słowem to co w połączeniu tworzy niezwykłe doznania emocjonalne

/fot. Ewa Krasucka/

Jestem pod wrażeniem w jak zgrabny sposób Weiss łączy tyle różnych bodźców i doznań. Jak zgrabnie potrafiła utkać historię z pięknym i znaczącym morałem. A do stworzenie takiego świata nie było jej trzeba ani nadmiaru rekwizytu ani bogatej scenografii. Na scenę wychodzi Weronika Weiss i zaczynając grać na skrzypcach budzi do życia porozkładane marionetki, zaraz za nimi pojawi się także tańcząca para. Od tej pory wszystko, co ma wydarzyć się na scenie będzie działo się za sprawą i przyczyną muzyki. Pomiędzy tańczącą parą a marionetkami odbędzie się swoista walka o względy pięknej tancerki, zakradnie się do tej opowieści nutka zazdrości i chęci przypodobania innym. Będzie to jednak tylko cześć tej historii, bo morał tej bajki pojawi się dużo później, kiedy i zło się do niej zakradnie. Szczęśliwość tej bajki, jak to zwykle bywa, zostanie zakłócona przez człowieka złego, któremu bardziej zależy na złocie i bogactwie niż na szczęściu innych. Wszystko jednak rozwiąże się tak jak to w tych historiach „za siedmioma górami, za siedmioma rzekami…” się dzieje. A utkane to będzie językiem delikatnym, oddalonym od jakichkolwiek negatywnych emocji. Jakby Weiss chciała uświadomić swojemu odbiorcy, że wystarczy inaczej spojrzeć na świat, a w każdym elemencie znajdziemy więcej szczęśliwości niż smutku.

Nie da się ukryć albo nie zauważyć, że przy dźwięku skrzypiec wszyscy znajdujący się na scenie stają się jednością. Jednym organizmem, który do życia pobudzony zostaje dzięki muzyce. Wszystko zdawać by się mogło będzie zmierzać i kierunku teatru formy i tańca, zwłaszcza że niewiele słów w tej sztuce też padnie, ale namacalnym stanie się dla nas również ten teatr klasyczny. Reżyserka tak łączy wszystkie elementy sztuki, że jej bajkowy wydźwięk przenika do samego widza. Znika świat, który go otacza zostaje tylko scena i widownia. Reszta jest bez znaczenia. I tak przez blisko godzinę, trwamy w tym stanie nie czując nawet upływu czasu. Rzec można, że nawet z zapartym tchem śledząc co dalej potoczy się w życiu bohaterów. Bo ta opowieść wciąga i przenosi w miejsce, do których na co dzień rzadko zaglądamy.

/fot. Ewa Krasucka/

Król Marionetek

Teatr Lalka

scenariusz, choreografia, reżyseria i opracowanie muzyczne: Izadora Weiss

scenografia i lalki: Jan Polewka

muzyka do piosenek: Grzegorz Turnau, Jerzy Wysocki

aranżacje: Paweł Piątek

przygotowanie wokalne: Aldona Krasucka

asystent reżysera: Mirosława Płońska-Bartsch

skrzypce: Weronika Weiss

obsada: Michał Burbo, Beata Duda-Perzyna, Roman Holc, Agnieszka Mazurek, Wojciech Pałęcki, Anna Porusiło-Dużyńska, Wojciech Słupiński oraz tancerze Białego Teatru Tańca: Beniamin Citkowski, Naomi Citriniti (gościnnie)

*Spektakl prezentowany w ramach Festiwalu Nowe Epifanie.

Czytaj więcej

Udostępnij |

Mater Dolorosa, reż. Daria Kopiec

Festiwal Nowe Epifanie 21:33

Na scenie Teatru Lalka spektakl Mater Dolorosa. Spektakl o świętej. Spektakl o Matce Boskiej. Lecz nie o tej którą dobrze znamy z wielu religijnych podań, bo nie ma tutaj dobrze znanych odwołań do jej osoby, są obrazy mało znane. Takie, które zamiast wśród świętych umieszczają ją wśród sławnych. Dobrze znanych nam współcześnie celebrytek

Obraz Matki Boskiej, który tworzy Daria Kopiec i Kacper Kuszewski nie jest tym, która znać można z wielu biblijnych podań. Nie jest również wizerunkiem powielonym i dobrze znanym. W tym spektaklu rola tej świętej jest zupełnie inna. Nie skupiając się na jej życiorysie ani świętości, kreuje się obraz zwykłej kobiety, która po prostu została wybrana. Nie za sprawą jakiejś siły wyższej. Nie dlatego, że z pokorą czekała aż w jej życiu wydarzy się coś innego. Tutaj Matka Boska jest kobietą, której wizerunek bliższy jest kobiecie współczesnej. Kobiecie, która pnąc się po szczeblach kariery marzy o tym, żeby zostać sławną. Matka Boska Kopiec i Kuszewskiego właśnie tego pragnie. Wydaje jej się, że jeśli wybrano ją do czynów wyższych będzie znana na cały świat. Jest przeszczęśliwa i z wielką radością czeka na to co ją spotka. Lecz kiedy pozna prawdziwe oblicze tej drogi oraz towarzyszący jej ból i cierpienie, zechce uciec, tylko że od podjętej decyzji nie będzie już odwrotu.

Cały spektakl wypełniały pasyjne pieśni w wykonaniu zespołu T/Aboret oraz aktorów. Za ich przygotowanie wokalne odpowiedzialny był Kacper Kuszewski, który skupiając się na samym wydźwięku tych pieśni tak dobrze ubrał je w muzyczną barwę, że występ ten stał się po prostu hipnotyzujący. Muzyka roznosiła się po sali, a śpiew uzupełniając jej puste przestrzenie dodawał czego na wzór wielkiego widowiska muzycznego. Spektakl ten łączy w sobie również wiele elementów z teatru formy. Już nie tylko muzyczne opracowania, ale ruch i taniec, które wypełniając scenę, jeszcze dokładniej kreślą obraz Matki Boskiej, który widz w tym spektaklu bez słów sobie wyobraża. W Mater Dolorosa wyzbyto się przerysowań i tworzenia nadmiernego obrazu boskości oraz kultu. Skupiono się na samej osobie Matki Boskiej uciekając od opisywania jej świętych czynów. Pokazano, że dopiero kiedy została wybrana, kiedy to ją Bóg dotknął łaską, to dopiero wtedy zaczęła poznawać kim on tak naprawdę jest i na czym wiara polega.

Mater Dolorosa (Pieśni pasyjne)

Teatr Lalka

scenariusz Daria Kopiec i Kacper Kuszewski

reżyseria i scenografia Daria Kopiec

opracowanie muzyczne i przygotowanie wokalne Kacper Kuszewski

choreografia Aneta Jankowska

muzyka: zespół T/Aboret

obsada: Beata Duda-Perzyna, Aneta Harasimczuk, Anna Porusiło-Dużyńska, Grzegorz Feluś, Wojciech Pałęcki

*Widowisko jest współprodukcją Teatru Lalka i Festiwalu Nowe Epifanie / Gorzkie Żale.

Czytaj więcej

Udostępnij |

Święta czy sławna? O spektaklu Mater Dolorosa w reżyserii Darii Kopiec

Teatr Lalka 13:31

Mater Dolorosa to spektakl łączący w sobie różne formy teatralne. Spektakl, który dotknie każdy ze zmysłów. Od strony wizualnej i estetyczne. I mimo, że widz mierzyć się tutaj będzie z wieloma wizerunkami Matki Boskiej, to jak mówi sama reżyserka, Daria Kopiec, będą to obrazy nietypowe i inne: - Jak myślałam jaki portret Matki Boskiej przedstawić, to trochę ta święta kojarzyła mi się ze sławną - komentuje

Agnieszka Kobroń: W opisie sztuki otrzymujemy informację, że Mater Dolorosa przedstawia kobietę, która zgodziła się zostać świętą. W spektaklu widzimy jednak, że została wybrana. Jak to w końcu jest?

Daria Kopiec: Trochę tak i tak. Gdy tylko dowiaduje się, że została wybraną od razu biegnie do rodziców powiedzieć im, że będzie znana na cały świat. Mogła to odrzucić, a jednak zgodziła się. Ona po prostu chciała. U nas w spektaklu jest tak, że pokazujemy ją w tym momencie kiedy jeszcze się cieszy, daje pewien rodzaj potwierdzenia, że ma na to gotowość.

Mówisz o tym, że ona się cieszy więc powinno być radośnie, a tymczasem na scenie mamy żałobę. Wszystko, łącznie z kostiumami, jest w kolorze czarnym.

Wybór kostiumów i w ogóle przestrzeni związany jest z tym, że to jest pewnego rodzaju żałoba. Opowiadamy historię, która zmierza ku temu momentowi. Cały spektakl utkany jest bardzo formalnie z wielu środków wyrazu teatralnego począwszy od ruchu, muzyki, śpiewu, pieśni i obrazu i to wszystko tworzy pewną kompozycję plastyczno-muzyczną, w takiej a nie innej konwencji. I tak naprawdę aktorzy nie mają żadnego oddechu, oni praktycznie w ogóle nie schodzą ze sceny.

Postawiłaś im bardzo trudne zadanie, zwłaszcza, że tutaj na scenie są odpowiedzialni za wszystko.

Tak, zgadza się. Są odpowiedzialni za wszystko, czyli pełnią tutaj też pewną funkcję służebną. Coś na wzór odprawiania mszy tylko tej mszy kompletnie nie rozumianej w sposób chrześcijański. Nie w kościele, a w teatrze. Zresztą teatr wywodzi się od religii to właśnie ona i pewne misteria dawały upust temu, że ten teatr się rozwijał. Czy to właśnie przy okazji jakiejś żałoby, bo teatr śmierci i pewne egzekucje były tak naprawdę początkiem budowania publiczności i jakiegoś performance społecznego w dawnych czasach. Więc gdzieś uciekamy się do takich różnych punktów, które tworzą tkankę teatralną. Ale też sama opowieść jest taka, że ona nie jest zanurzona tylko w polskości, staramy się dać taki bardzo współczesny rytm. Że ta Maryja może być dziewczyną, która trafia na okładkę Gali.

Różne oblicza Matki Boskiej?

Jak myślałam jaki portret Matki Boskiej przedstawić, to trochę ta święta kojarzyła mi się ze sławną. Bo to jest przecież najsławniejsza kobieta. Więc tutaj też mamy pewien wybieg…

Jak czujesz się w tworzeniu spektaklu silnie zahaczającego o religie?

Realizacja tematu religijnego nie jest dla mnie prosta, łatwa. Oczywiście pewna duchowość jest dla mnie czymś ważnym, ale nie spodziewałam się że tak szybko zostanie mi złożona propozycja zrobienia takiego spektaklu. Bo jest to pewna odpowiedzialność. Tworząc spektakl automatycznie pokazujesz co myślisz o danym temacie. I na początku miałam z tym ogromną trudność, bo moje zdanie jest dość konkretne. Dopiero w toku wielu rozmów zaczęło się to krystalizować. Na szczęście styczeń był taką bezpieczną platformą, gdzie myśmy fantazjowali i próbowali.

Czyli od stycznia pracujecie nad spektaklem?

Właściwie to nie jest tak. Mieliśmy bardzo mało czasu, żeby w ogóle zrealizować ten spektakl. I przez to został on podzielony na pewne partie. Zaczęliśmy tę pracę w styczniu, ale tylko na dwa tygodnie i wieczorami, a potem końcem marca zaczęliśmy próby. Więc podczas pracy nie mamy tak naprawdę przerw. Ponieważ tak jak sama widzisz, tutaj jest mnogość i kompilacja różnych bodźców i wartości scenicznych.

Na scenie tyle się dzieje, że ja nie wiem jak w tak krótki czasie udało wam się to wszystko zrobić. Powiedz jeszcze kto ci pomagał od tej strony realizacyjnej.

Mam przy boku dwóch archaniołów. Po swojej prawicy Kacpra Kuszewskiego, który wraz ze mną współtworzył scenariusz. Był również odpowiedzialny za opracowanie muzyczne i przygotowanie wokalne. Proponował pewne pieśni i był moim przewodnikiem po tych pieśniach (śmiech). Do tego zaprosiłam jeszcze Natalię Czekałę. Poznałyśmy się jakiś roku temu i zrobiłyśmy razem aż sześć produkcji i kolejne przed nami. Natalia towarzyszy mi przy większości moich projektów, więc naturalną koleją rzeczy było, że również tutaj będziemy razem pracować. Tym razem Natalia wzięła jednak swój zespół T/Aboret.

A jak z aktorami? Jak zareagowali na twój pomysł?

Oni również byli z nami w tym procesie. Więc po tych dwóch wspólnych tygodniach stycznia już wiedzieli co chciałabym tym spektaklem pokazać. I kiedy wróciliśmy do prób końcem marca to ja tylko podkreśliłam co jest ważne, co odpada i już konsekwentnie realizowaliśmy nasz plan. Wspólnie.

Co byś chciała, żeby widz po tym spektaklu odczuł? Bo wydaje mi się, że chyba w tę stronę powinnam brnąć.

To prawda, to jest bardziej o emocjach niż o historii, zresztą tak naprawdę niewiele wiemy z Pisma Świętego o tym jak przebiegało życie Maryji. Ono jest pokawałkowane, opisane bardzo skrótowo. Ale to co nas interesuje przy tworzeniu tego spektaklu i to co wydawałoby się, że jest pewnym utrudnieniem, czyli brak wiedzy o życiu Maryji, jest dla nas bardzo dużym atutem. Możemy sobie fantazjować i myśleć o niej w kontekście matki, kobiety, która na to wszystko jest w stanie reagować. Pismo Święte nie opisuje z zasady emocji tylko fakty. I my z tych faktów korzystamy, żeby mieć pewne punkty narracyjne, ale to na czym się skupiamy to jakie emocje towarzyszą danemu momentowi w życiu Maryji.

Jakie wrażenia bądź emocje tobie towarzyszyły przy tworzeniu tego spektaklu?

Po pierwsze Matka Boska jest zawsze przedstawiona jako bardzo smutna i podporządkowana woli Bożej. Jako kobieta, która weszła na miejsce Ewy, istoty rozbuchanej seksualnie, wolnej. Jakby mającej prawdo do jakiejś decyzyjności. Zrobiła pewien gest, który nie spodobał się Bogu i została za niego ukarana, czyli już rysuje się pewien rys kobiety, jako tej winnej na zawsze. A potem w jej miejsce wchodzi Maryja, która stwarza pewien model kobiety mniej inwazyjny, bardziej uległej. I dla mnie najbardziej ciekawe było w tym wszystkim szukanie w tej kobiecie więcej drapieżności i kobiecości, sensualności i seksualności, przecież ona nie była od samego początku Maryją. A stawanie się tym obrazkiem było procesem. Nawet jedna z ostatnich scen spektaklu pokazuje, że na początku ona z taką fascynacją wchodziła w ten obrazek, a na koniec ten obraz już tworzy się pod przymusem. Ona się na niego godzi, ale widać, że to jest dla niej ciężkie. Dopiero teraz jest świadoma jakie to ma dla niej konsekwencje.

Masz bardzo dokładnie przemyślany obraz Matki Boskiej. I jak ciebie słucham to zaczynam się zastanawiać może faktycznie tak było…

(śmiech) Nie wiemy tego, chyba na szczęście. Dzięki temu to jest dla nas przestrzenią do poszukiwań teatralnych.